Жыл басынан бері жұмыс берушілерден қазақстандықтардың зейнетақы шотын 59 миллиард теңге аударылған. «Азаматтарға арналған үкімет» мемлекеттік корпорациясы 4 айда жұмыс берушілер өз қаражатынан 1 миллион 700 мың теңге аударғанын мәлімдеді.
2024 жылдан бастап Қазақстанда жұмыс берушінің жаңа міндетті зейнетақы жарнасын (МЗЖ) кезең-кезеңімен енгізу басталды. Бірінші жылы оның мөлшерлемесі қызметкердің жалақысының тек 1,5 пайызына тең, бірақ 2028 жылға қарай ол 5 пайызға дейін өседі. Бұл жарнаны компаниялар өз қаражатынан төлейді.
“Бұл, әрине, бюджетті толықтыру мақсатында жасалған шара. Соңғы 10 жылда Қазақстан бюджет шығыстарын тұрақты түрде арттырып келеді. Бюджеттік фискалдық тәртіпті қадағаламайды. Сондықтан бюджетті толықтыру қажет болды. 1975 жылдың 1 қаңтарынан кейін туған әрбір қызметкерге қосымша үстемақы төленеді. Тұрақты жарнадан айырмашылығы, жұмыс берушілердің қаражаты қызметкердің меншігі емес және оны капиталдандырылмайды немесе мұраға қалдыра алмайды”, – дейді қаржылық сарапшы Расул Рысмамбетов.Public Policy Research Center директоры Меруерт Махмудова осылайша 1975 жылдан кейін туғандардың зейнетақысын көбейтуге болады деген болжам жасады.
“Мен бұл бір жарым пайызды қосымша салық деп санар едім. Өйткені оны қызметкер емес, жұмыс берушінің өзі төлейді. Зейнетақы жүйесінде ашықтық пен бюджеттік фискалдық тәртіп жетіспейді. Олар кейіннен қадағаланбайтын және күмәнді мемлекеттік қажеттіліктерге жұмсалатын мемлекеттік бағалы қағаздарға инвестициялайды”, – дейді ол.